Żegluga śródlądowa w Polsce. Sieć rzek AGN i RIS. Jak najtaniej przewozić towary?

Obecna sieć dróg wodnych została ukształtowana przez naturalny układ rzek oraz połączenia kanałowe budowane głównie w XVIII i XIX wieku. Obecnie w Polsce praktycznie nie buduje się połączeń kanałowych, a także niewiele w zakresie udrożniania torów rzecznych. 

Droga wodna śródlądowa na Odrze ( od ujścia Warty) wpisana jest do sieci europejskich korytarzy transportowych TEN-T. Środki w UE na ten cel są pod warunkiem przygotowania projektu do 2016r. Transport rzeczny jest najtańszym, a jednocześnie najbardziej ekologicznym sposobem przewożenia towarów.

Krajowa sieć dróg wodnych obejmuje 3655 km, przy czym pozwalające na eksploatację statków o tonażu powyżej 1000t , spełnia w Polsce tylko około 6% ich długości. 

Faktyczny podział śródlądowych dróg wodnych na klasy, dostosowujący klasyfikację polską do standardów międzynarodowych obowiązujących w krajach UE, został określony w Rozporządzeniu Rady
Ministrów3. Zgodnie z Rozporządzeniem wymagania klas IV i V stawiane drogom o znaczeniu międzynarodowym, pozwalające na eksploatację statków o tonażu powyżej 1000 t, spełnia w Polsce około 6% ich długości. Jest to łącznie 214,1 km dróg posiadających parametry niezbędne dla nowoczesnej
żeglugi.

Do dróg wodnych o parametrach klas międzynarodowych należą w Polsce:
• Wisła od ujścia Przemszy do połączenia z Kanałem Łączyńskim – 37,5 km (klasa IV),
• Wisła od Płocka do stopnia wodnego Włocławek – 55 km (klasa V a),
• Martwa Wisła – 11,5 km (klasa V b),
• Jezioro Dąbie do granicy z morskimi wodami wewnętrznymi – 9,5 km (klasa V b),
• Odra od miejscowości Ognica do Przekopu Klucz-Ustowo i dalej jako Regalica do ujścia
do jeziora Dąbie – 44,6 km (klasa V b),
• Odra Zachodnia – 36,3 km (klasa V b),
• Rzeka Parnica i Przekop Parnicki od Odry Zachodniej do granicy z morskimi wodami wewnętrznymi
– 6,9 km (klasa V b).

Sieć dróg wodnych ujętych w porozumieniu AGN obejmuje swoim zasięgiem obszar od Atlantyku
po Ural, łącząc tym samym 27 krajów Europejskich w tym Polskę, przez którą prowadzą trzy spośród
szlaków żeglugowych znajdujących się w wykazie standardów i parametrów sieci dróg wodnych
międzynarodowego znaczenia zawartych w „Niebieskiej Księdze” wydanej na podstawie porozumienia
AGN5:
• E30 ‒ łączący Morze Bałtyckie z Dunajem w Bratysławie, obejmując na terenie Polski Odrę
od Świnoujścia do granicy z Czechami;
• E40 ‒ łączący Morze Bałtyckie w Gdańsku z Dnieprem w rejonie Czarnobyla i dalej
z Morzem Czarnym, obejmując na terenie Polski Wisłę od Gdańska do Warszawy, Narew
oraz Bug do Brześcia;
• E70 ‒ łączący Holandię z Rosją i Litwą, a na terenie Polski obejmujący Odrę od ujścia
Kanału Odra-Hawela do ujścia Warty w Kostrzynie, drogę wodną Wisła-Odra oraz od
Bydgoszczy dolną Wisłę i Szkarpawę lub Wisłę Gdańską. Więcej: GUS